Δάκος

Dacus oleae Tripetida, Δίπτερα

Συμπτώματα

Στους πράσινους καρπούς δια­κρίνεται το τριγωνικό νύγμα του εντόμου, γύρω από το οποίο δημι­ουργείται σκούρα ζώνη που μπο­ρεί να επεκταθεί

σε μεγαλύτερη ε­πιφάνεια του καρπού. Η οπή εξό­δου καλύπτεται από την εφυμενί­δα, την λεγόμενη “ψαρολεπίδα”, μέχρι να ολοκληρωθεi η ανάπτυξη του εντόμου μέσα στον καρπό. H προσβολή από τον δάκο επιταχύ­νει την ωρίμανση του ελαιοκάρ­που. Στο νύγμα του δάκου ανα­πτύσσονται παθογόνοι οργανισμοί που προκαλούν σήψη και πτώση τον καρπού.


Βιολογία

Ο δάκος συμπληρώνει 4-5 γενε­ές το χρόνο ανάλογα με την περι­οχή.Το χειμώνα ο δάκος βρίσκεται ως νύμφη στο έδαφος ή ως “ακ­μαίο χειμώνα” ή ως προνύμφη σε προσβεβλημένο καρπό επάνω στο δένδρο.

Την άνοιξη με την άνοδο της θερμοκρασίας δραστηριοποιείται η 1η γενεά του εντόμου. Αρχές έ­ως μέσα Ιουλίου εμφανίζεται η 2η γενεά. Τα θηλυκά ωοτοκούν σε νέ­ους πράσινους καρπούς. Δεν ενα­ποθέτουν περισσότερα από ένα αυγό σε κάθε νύγμα, ενώ παρατηρούνται επίσης πολλά άγονα νύγ­ματα. Οι εκκολαπτόμενες προνύμ­φες τρέφονται από την ανώριμη σάρκα, ανοίγοντας ακανόνιστες, επιμήκεις στοές σε βάθος. Όταν η προνύμφη ολοκληρώσει την ανά­πτυξή της, μετακινείται προς την επιφάνεια του καρπού, όπου διευ­ρύνει τη στοά και προετοιμάζει την έξοδό της ως ακμαίο ανοίγο­ντας χαρακτηριστική οπή, την ο­πή εξόδού (τρώγει τη σάρκα εσω­τερικά αφήνοντας άθικτη την ε­φυμενίδα = “ψαρολεπίδα”). Στη συνέχεια νυμφώνεται και μετά από λίγες ημέρες σπάζει την “ψαρολε­πίδα” και εξέρχεται ως ακμαίο α­πό την οπή εξόδου. Τους καλο­καιρινούς μήνες λόγω υψηλών θερμοκρασιών η δραστηριότητα του εντόμου είναι μειωμένη και παρατηρούνται σχετικά χαμηλά ποσοστά προσβολής. Τον Αύγου­στο και τον Σεπτέμβριο εμφανίζο­νται οι 3η και 4η γενεές αντίστοι­χα. Με όψιμο καλοκαίρι μπορεί να ακολουθήσει και 5η γενεά (φθινοπωρινή). Στις φθινοπωρινές προσβολές, όταν ο καρπός έχει αυξηθεί σε μέγεθος και ο πληθυ­σμός του εντόμου έχει αυξηθεί, παρατηρούνται στον ίδιο καρπό περισσότερα από ένα νύγματα. Οι προνύμφες των φθινοπωρινών γε­νεών εξέρχονται από τους καρ­πούς και νυμφώνονται στο έδαφος.

Καταπολέμηση

Για την αντιμετώπιση του δά­κου λαμβάνονται προληπτικά μέ­τρα.Το Υπουργείο Γεωργίας εκτελεί κάθε χρόνο το καλοκαίρι και το φθινόπωρο δολωματικούς ψεκα­σμούς δακοκτονίας από αέρας και από εδάφους με Lebaycid (υδρολυό­μενη πρωτεΐνη + Lebaycid) η Ντιμεθοειτ (Dimethoate). Σκο­πός αυτής της προληπτικής μεθό­δου είναι η έλκυση και θανάτωση των ακμαίων του δάκου πριν τα θηλυκά ωριμάσουν και αρχίσουν να ωοτοκούν. Ο αριθμός και ο χρό­νος εκτέλεσης των δολωματικών ψεκασμών εξαρτάται από την εξέ­λιξη του δακοπληθυσμού, η οποία παρακολουθείται με δακοπαγίδες.

Όταν είναι απαραίτητες εφαρ­μογές κοντά στη συγκομιδή συ­στήνεται ψεκασμός κάλυψης με Ντιμεθοειτ.