Προωθούμενες ποικιλίες εσπεριδοειδών 2000
-
in Αρχείο
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Αθήνα, .04.2000
Δ/ΝΣΗ ΠΑΠ-ΔΕΝΔΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΗΣ Αρ. Πρωτ. 347195
ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΟΥ
ΠΡΟΣ:
Αποδέκτες Π.Δ.
ΘΕΜΑ: "Καθορισμός προωθούμενων ειδών, ποικιλιών και λοιπών δραστηριοτήτων δενδροκηπευτικών καλλιεργειών για το έτος 2000"
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΑΣ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του Ν. 4035/60 περί “μέτρων επεκτάσεως και βελτιώσεως των δενδροκηπευτικών καλλιεργειών και άλλων τινών διατάξεων”.
2. Την αριθμ. 3396/03.11.98 κοινή απόφαση του κ. Πρωθυπουργού και κ. Υπουργού Γεωργίας για την ανάθεση αρμοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Γεωργίας Κωνσταντίνο Βρεττό και Παρασκευά Φουντά (ΦΕΚ 1165/τ.Β/09.11.98).
3. Την αριθμ. 329208/26-1-2000 απόφαση Υφυπουργού Γεωργίας κ.Κων/νου Βρεττού για την “μεταβίβαση στους Γεν. Γραμματείς, Γεν. Διευθυντές Διευθυντές και στους Υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου της εξουσίας να υπογράφουν με "εντολή Υφυπουργού"”.(ΦΕΚ Β.226/28-02-2000)
4. Την απόφαση Ε(2000) 825 τελικόν της 27.03.2000 της Επιτροπής κατά την οποίαν εγκρίνεται το Ελληνικό Εθνικό πρόγραμμα νέων φυτεύσεων 35.000 στρεμμάτων ελαιοδένδρων που προβλέπεται στο άρθρο 4 του Καν.(Ε.Κ.) αριθμ. 1638/98.
5. Σχετική εισήγηση της Δ/νσης ΠΑΠ - Δενδροκηπευτικής.
ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
Ακυρώνουμε την 342104/03-03-2000 ομοία απόφαση και εγκρίνουμε τον επανακαθορισμό των προωθουμέννων ειδών και ποικιλιών δενδροκηπευτικών καλλιεργειών και ειδικών δραστηριοτήτων για το έτος 2000 ως κατωτέρω:
Ι. ΔΕΝΔΡΩΔΗ
Α. ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ
Χρησιμοποιούμενο βασικό υποκείμενο η Νερατζιά αλλά και οποιαδήποτε από (α) Τρίφυλλη Πορτοκαλιά (Poncirus trifoliata), (β) Troyer citrange (γ) Carrizo Citrange και (δ) Citrumelo, για τα γλυκόχυμα εσπεριδοειδή γενικά και μετά από έλεγχο του ασβεστίου στο έδαφος ώστε το μεν ολικό να μην ξεπερνά το 20%, το δε ενεργό το 4% για την τρίφυλλη πορτοκαλιά και το 7% για τα υπόλοιπα. Ομοίως για τη λεμονιά , η νερατζιά αλλά και τη C.Volkameriana, και η C.Macrophylla γενικά.
Για μετατροπές (επανεμβολιασμό, εκρίζωση και επαναφύτευση) φυτειών εσπεριδοειδών αποθαρρυνομένων –ως εμπορικά ανεπιθύμητων- ποικιλιών, σε όλους τους εσπεριδοπαραγωγούς Νομούς της Χώρας προωθούνται κατ’ είδος οι παρακάτω ποικιλίες/κλώνοι:.
1)Πορτοκαλιά
(α)Οι πρώιμες ποικιλίες NAVEL NEW HALL, NAVELINA και SALUSTIANA σε όλες τις ζώνες εσπεριδοκαλλιέργειας της Χώρας.
(β)Η μέση εποχής ποικιλία TAROCCO και η όψιμες ποικιλίες NAVELATE και VALENCIA με τους κλώνους της OLINDA πρωτίστως και CAMPELL δευτερυόντως, στις μη παγετόπληκτες περιοχές της Πελοποννήσου καθώς και στη Νήσο Κρήτη και Νησιά του Αιγαίου.
(γ)Η ποικιλία Σαγκουίνι Γουρύτσης μόνο στις κατάλληλες περιοχές του Ν. Αιτωλοακαρνανίας.
(δ) η όψιμος ποικιλία LANE LATE επί των υποκειμένων:
- τρίφυλλη πορτοκαλιά και Citranges για συγκομιδή της παραγωγής τον Φεβουάριο μήνα
- νερατζιά για συγκομιδή της παραγωγής του μήνα Μάρτιο
- C.Volkameriana για συγκομιδή της παραγωγής τους μήνες Απρίλιο και Μάϊο
- C.Macrophylla για συγκομιδή της παραγωγής τον μήνα Ιούνιο και μετά
2)Λεμονιά
(α) Η υπερπρώιμπος ποικιλία INTERDONATO στις θερμότερες περιοχές των Νομών Κορινθίας, Αχαϊας Λακωνίας, Μεσσηνίας, στην επαρχία Τροιζηνίας, Ν. Πειραιά, Νησιά του Αιγαίου και Νήσο Κρήτη.
(β) Η ποικιλία ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ σε όλες τις ζώνες λεμονοκαλλιέργειας της Χώρας απηλλαγμένων παγετών, για την αύξηση της εκτός συνήθους εποχής παραγωγής λεμονιών (θερινά λεμόνια) με την διαφοροποίηση των καλλιεργητικών εργασιών και φροντίδων (υδατική καταπόνιση κ.λ.π.)
(γ) η πολύφορη ποικιλία EUREKA αλλά μόνο επί του υποκειμένου BENTON CITRANGE, σε όλες τις τοποθεσίες των ζωνών καλλιέργειας της, απηλλαγμένων παγετών οι οποίες είναι αμόλυντες από την ασθένεια “Κορυφοξήρα”.
(δ)η ποικιλία ΜΑΓΛΗΝΗ στις κατάλληλες περιοχές της Πελοποννήσου και εκεί μόνο όπου δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα προσβολής από “Κορυφοξήρα”.
(ε) η μεσο-όψιμη ποικιλία ZIAGARA BIANCA στις θερμότερες και απηλλαγμένες παγετών περιοχές της Πελοποννήσου, Νήσου Κρήτης και Νήσων Αιγαίου.
3)Μανταρινοειδή
(α) η ομάδα SATSUMA και ιδιαίτερα οι κλώνοι CLAUSELINA, MIYAGAWA WASE και OKITSU στα Νησιά του Ιονίου και Αιγαίου Πελάγους, Νομούς Θεσπρωτίας, Αιτωλοακαρνανίας, Άρτας, Πρέβεζας, Μαγνησίας, και Νήσο Κρήτη.
(β) η Κλημεντίνη και ιδιαίτερα οι κλώνοι της MARISOL, CLEMENPONS, ΑRRUFANTINA, SRA 63, Πόρου και το μανταρινοειδές NOVA σε όλες τις ζώνες εσπεριδοκαλλιέργειας της Χώρας.
(γ) το μανταρινοειδές MINNEOLA αλλά επί των υποκειμένων νερατζιά και κατά προτίμηση επί του C.Volkameriana στις θερμότερες και απηλλαγμένες παγετών τοποθεσίες των Νομών Λακωνίας και Χανίων.
(δ) η μεσο-όψιμος Κλημεντίνη HERNANDINA στις απηλλαγμένες παγετών περιοχές των ζωνών εσπεριδοκαλλιέργειας της Χώρας.
(ε) τα μανταρινοειδή FORTUNE, και ORTANIQUE με προτίμηση τον κλώνο της τελευταίας MANDORAS στις κατάλληλες και απηλλαγμένες παγετών ζώνες της εσπεριδοκαλλιέργειας της Χώρας.
(ε) η όψιμος ποικιλία ENCORE στις κατάλληλες περιοχές των Νήσων Αιγαίου και Νήσου Κρήτης.
4)Βοτρυόκαρπος (Γκρέϊπ – Φρούτ)
· Οι έγχρωμες ποικιλίες RED BLUSH και ιδιαίτερα STAR RUBY στους Νομούς Χανίων, Λακωνίας Μεσσηνίας και Ηλείας.
5)Κουμ - Κουάτ
· Στις κατάλληλες περιοχές της Νήσου Κερκύρας.
6)Κιτριά
· Στις κατάλληλες περιοχές του Νομού Κυκλάδων και της Νήσου Κρήτης.
Β. ΥΠΟΤΡΟΠΙΚΑ
1.Αβοκάντο
Οι ποικιλίες HASS, FUERTE και ETTINGER με τους αναγκαίους και κατάλληλους επικονιαστές στις κατάλληλες τοποθεσίες της Νήσου Κρήτης, Λακωνίας και Μεσσηνίας.
2.Μπανάνα
Στους Νομούς της Νήσου Κρήτης και του Ν.Λακωνίας, και δή στις θερμότερες και υπήνεμες περιοχές αυτών, υπό κάλυψην, με την ποικιλία GRAND NAIN.
3.Μεσπιλέα η Ιαπωνική (κοιν. Μουσμουλιά)
Στους Νομούς Κορινθίας, Αχαϊας (επαρχία Αιγιαλείας) και Ν.Χαλκιδικής για κάθε ποικιλία η οποία κρίνεται κατάλληλη από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.
4.Φραγκοσυκιά
Στους Νομούς της Νήσου Κρήτης, Λακωνίας, Αρκαδίας, Μεσσηνίας, Ηλείας, Τροιζηνίας Ν. Πειραιώς, Κυκλάδων, Δωδεκανήσου και Ευβοίας στις θερμότερες και υπήνεμες και ξηρικές περιοχές αυτών με συνιστώμενες ποικιλίες την ΧΑΙ, την ΡΕ1, την ΚΑ2 και την ΡΟ2.
5.Χουρμαδιά
Στους Νομούς της Νήσου Κρήτης, Λακωνίας, Μεσσηνίας, Δωδεκανήσου και Κυκλάδων στις θερμότερες και παραθαλάσσιες περιοχές αυτών, με συνιστώμενες ποικιλίες την BON FAGGONS, BARHOO, KHALAS, LULU & DEGLET NOUR.
6.Πεκάν
Με τις ποικιλίες PAWNE, CHOCTAW, WESTERN, DESIRABLE & DELMAS (η ανωτέρω καλλιέργεια αντέχει και σε μη θερμά κλίματα).
7. Ακτινιδιά
Η ποικιλία ακτινιδιάς HOWARD και ιδιαίτερα η επιλογή CHICO με την κατάλληλο σχέση και χωροταξική εγκατάσταση των επικονιαστών της (άρρενα) στις κατάλληλες τοποθεσίες των Νομών Πρέβεζας, Θεσπρωτίας, Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας, Φθιώτιδας και επί εκτάσεως 400 στρεμμάτων σε κάθε Νομό.
Δοκιμαστικές (Πιλοτικές) Φυτείες Υποτροπικών Δενδρωδών
Συνιστάται η δημιουργία μέχρι τριών δοκιμαστικών φυτειών κατά καλλιέργεια και κατά Νομό (μέχρι 3 στρ. και τουλάχιστον για τρεις ποικιλίες κατά περίπτωση) στους Νομούς: της Νήσου Κρήτης, των Κυκλάδων, της Δωδεκανήσου, της Λακωνίας και της Μεσσηνίας, για την καλλιέργεια των κάτωθι υποτροπικών:
1.Μάνγκο
Με τις ποικιλίες: KENT, PALMER, KEITH, TOMMY, ATKINS & IRVIN, υπό κάλυψη, στις θερμότερες και απηλλαγμένες παγετών περιοχές.
2.Τσεριμόγια
Με τις ποικιλίες: AFRICAN PRIDE, BONITA, BOOTH, CUMBE & COMBAS, στις θερμότερες και απηλλαγμένες παγετών περιοχές.
3.Λίτσι
Κάθε ποικιλία που δοκιμάσθηκε και κρίνεται κατάλληλη από το Ινστιτούτο Υποτροπικών και Ελαίας Χανίων για τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.
Για την επιλογή των καταλληλότερων τοποθεσιών, την επιλογή των φορέων υλοποίησης και ποικιλιών καθώς και την παρακολούθηση των προαναφερόμενων δοκιμαστικών Υποτροπικών δενδρωδών καθώς και των προαναφερομένων φυτειών Φραγκοσυκιάς, Χουρμαδιάς και Πεκάν, oρίζονται, ως υπεύθυνοι γεωπόνοι, οι προς τούτο ήδη εκπαιδευθέντες το έτος 1999 στο Ινστιτούτο Υποτροπικών και Ελιάς – Χανιά, γιά τα οικεία θέματα.
Γ. ΜΗΛΟΕΙΔΗ
Μόνο σε περιοχές των Νομών που αναφέρονται παρακάτω όπου δεν έχουν εμφανισθεί προσβολές από βακτηριακό κάψιμο σε μηλοειδή ή φυτά ξενιστές της αυτοφυούς βλάστησης.
1. Μηλιά
α) Από την ομάδα RED DELICIOUS οι κλώνοι TOPRED, REDCHIEF, OREGON SPUR και STARKRIMSON (τύπος SPUR).
β) Από την ομάδα GOLDEN DELICIOUS οι κλώνοι SMOOTHEE, GOLDEN B.
γ) Από τις τριπλοειδείς ποικιλίες, οι ποικιλίες JONAGOLD, JONAGORED, με την πρόβλεψη να μπουν απαραίτητα δύο διπλοειδείς ποικιλίες για κανονική γονιμο-ποίηση.
δ) Από τις πρώιμες ποικιλίες η ποικιλία GALA και ειδικά οι κόκκινες μεταλλαγές της.
ε) Από τις ανθεκτικές στο φουζικλάδιο ποικιλίες η FLORINA (GUERINA) ενδείκνυται κυρίως για ορεινές και υγρές περιοχές καθώς και όπου προβλέπεται εφαρμογή ολοκληρωμένης παραγωγής μήλων.
΄Ολες οι ποικιλίες που αναφέρονται παραπάνω φυτεύονται σε πυκνή φύτευση στα υποκείμενα Μ9, Μ26, ΜΜ111 και ΜΜ106 στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές των Νομών Γρεβενών, Θεσσαλονίκης, Καρδίτσας, Αρκαδίας, στις ορεινές περιοχές του Νομού Εύβοιας, καθώς και στις ορεινές περιοχές της Κρήτης. Οι κλώνοι τύπου SPUR εμβολιάζονται μόνο στα ημινάνα υποκείμενα ΜΜ106, ΜΜ111, εκτός ειδικών περιπτώσεων όπου δημιουργούνται προβλήματα καλής στήριξης των δένδρων από χιονοπτώσεις, οπότε κρίνεται σκόπιμη και η χρησιμοποίηση σποροφύτων.
Οι αναφερθείσες προωθούμενες ποικιλίες, προωθούνται επιπρόσθετα στις κατάλληλες ορεινές και ημιορεινές περιοχές των Νομών που εφαρμόσθηκε το κοινοτικό πρόγραμμα εξυγίανσης της παραγωγής μήλων, αχλαδιών, ροδακίνων και νεκταρινιών (Καν.(ΕΚ) 2200/97 & 2467/97), ήτοι:Κοζάνη, Καστοριά, Ημαθία, Πέλλα, Φλώρινα, Λάρισα, Πιερία, Μαγνησία και Τρίκαλα.
στ) Ειδικότερα:
i)Στην ορεινή Κορινθία προωθούνται οι ποικιλίες GRANNY SMITH και κλώνοι της RED DELICIOUS, καθώς και η ποικιλία ΦΙΡΙΚΙ, μόνο σε αντικατάσταση ισάριθμων στρεμμάτων παλαιών φυτειών μηλιάς.
ii)Στον Ν. Αρκαδίας προωθείται η παραδοσιακή ποικιλία της περιοχής DELICIOUS PILAFA, καθώς και η ποικιλία ΦΙΡΙΚΙ σε αντικατάσταση ισάριθμων στρεμμάτων γηρασμένων δενδρώνων των ποικιλιών DELI-CIOUS PILAFA, STARKING DELICIOUS & RENNETTES.
iii)Στις ορεινές και ημιορεινές του Νομού Μαγνησίας προωθείται η ποικιλία Φιρίκι.
2.Αχλαδιά
α) Οι ποικιλίες D. GUYOT, WILLIAMS, σε κατάλληλες περιοχές και με τα κατάλληλα υποκείμενα και επικονιαστές, DOYENNE DU COMICE (με επικονιαστή κατά προτίμηση την ποικιλία GRAND CHAMPION), HIGHLAND, ABATEFETEL. Οι παραπάνω ποικιλίες σε πυκνές φυτεύσεις και χαμηλά σχήματα στις κατάλληλες περιοχές των Νομών Θεσσαλονίκης, Καρδίτσας, Αρκαδίας και Ρεθύμνου.
β) Η ποικιλία ΚΡΥΣΤΑΛΛΙ στους παραπάνω Νομούς μόνο σε αντικατάσταση ισάριθμων στρεμμάτων γηρασμένων δενδρώνων των ποικιλιών SANTA MARIA, COSCIA, PASSA CRASSANA και ΚΡΥΣΤΑΛΛΙ.
γ) Το νέο υποκείμενο ΟΗF 333 ενδείκνυται μόνο για τις ποικιλίες που δεν έχουν καλή συγγένεια με την κυδωνιά (DR. JULES GUYOT, WILLIAMS, ABATE FETEL, HIGHLAND).
δ) Ειδικότερα για την κάλυψη τοπικών αναγκών προωθούνται:
i. Στον Ν. Ζακύνθου, Ν. Μεσσηνίας, Ν. Ρεθύμνης και Ν. Ηρακλείου οι παραδοσιακές ποικιλίες ΚΟΝΤΟΥΛΑ και ΚΡΥΣΤΑΛΛΙ.
ii. Στον Ν. Κορινθίας η ποικιλία ΚΡΥΣΤΑΛΛΙ.
Στις φυτείες αχλαδιάς ποικιλίας ΚΡΥΣΤΑΛΛΙ χρησιμοποιείται κατά προτίμηση σαν επικονιαστής η ποικιλία COSCIA, λόγω της ανθεκτικότητας της στο βακτηριακό κάψιμο.
ε) Οι νέες ποικιλίες ΣΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗ 1/6, ΑΜΑΛΘΙΑ (ΣΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗ 1/7), ΚΑΛΛΙΟΠΗ (ΣΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗ 7/9), ΒΕΡΓΙΝΑ (ΣΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗ 2/9), οι οποίες παρουσιάζουν ικανοποιητικό βαθμό ανθεκτικότητας στην ασθένεια βακτηριακό κάψιμο σε σχέση με τις παραδοσιακές ποικιλίες αχλαδιάς.
Οι ποικιλίες που αναφέρονται στο σημείο (ε)προωθούνται σε περιοχές κυρίως πεδινές κατάλληλες για την καλλιέργεια της αχλαδιάς και εφόσον οι κατά τόπους Δ/νσεις Γεωργίας, μετά από συνεννόηση με το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων δένδρων Νάουσας, κρίνουν ότι μπορούν να εντάξουν την καλλιέργεια της αχλαδιάς στα τοπικά γεωργικά προγράμματά τους.
στ) Δεν εφαρμόζεται πρόγραμμα προωθούμενων ποικιλιών αχλαδιάς στους Νομούς οι οποίοι είχαν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα για την εξυγίανση της παραγωγής (Καν. (ΕΚ) 2200/97 & 2467/97), όπως αναφέρονται λεπτομερώς στην απόφαση 362094/09-01-98 περί “καθορισμού των λεπτομερειών και διαδικασιών σχετικά με την εφαρμογή Κοινοτικού προγράμματος για την εξυγίανση της Κοινοτικής παραγωγής μήλων, αχλαδιών, ροδακίνων και νεκταρινιών.
ζ) Κατ’ εξαίρεση οι ποικιλίες WILLIAMS, HIGHLAND, KAIZER, HARROW-SWEET, προωθούνται στους Νομούς οι οποίοι είχαν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα για την εξυγίανση της παραγωγής μήλων, αχλαδιών, ροδακίνων και νεκταρινιών (Καν. (ΕΚ) 2200/97 & 2467/97) αποκλειστικά για βιομηχανική χρήση.
3.Nashi
Πρόκειται για ένα καινούργιο είδος που ευδοκιμεί στην Ελλάδα. Προωθείται σε περιοχές κυρίως πεδινές και εφόσον οι κατά τόπους Δ/νσεις Γεωργίας, μετά από συνεννόηση με το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων Νάουσας, κρίνουν ότι μπορούν να εντάξουν την καλλιέργεια του Nashi στα τοπικά γεωργικά προγράμματά τους.
Δ. ΠΥΡΗΝΟΚΑΡΠΑ
1.Βερικοκιά
Σε περιοχές κατά το δυνατό μειωμένου κινδύνου μόλυνσης από την ίωση SHARKA, με δενδρύλλια από φυτώρια που διαθέτουν υγιές πολλαπλασιαστικό υλικό και με συνεχή προστασία από προσβολές αφίδων.
α) Η ποικιλία ΥΠΕΡΠΡΩΙΜΟ ΠΟΡΟΥ στις θερμότερες μη παγετόπληκτες και αποδεδειγμένα κατάλληλες περιοχές της Πελοποννήσου.
β) Η ποικιλία ΠΡΩΙΜΟ ΤΙΡΥΝΘΟΣ στις κατάλληλες περιοχές της Κρήτης, Χαλκιδικής, Φωκίδας, Μεσσηνίας , Αργολίδας και Αρκαδίας.
γ) Η ποικιλία ΜΠΕΜΠΕΚΟΥ σε ξηροθερμικές περιοχές με περιορισμένες βροχοπτώσεις κατά την περίοδο της άνθησης και μόνο ύστερα από έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.
δ) Η ποικιλία ΠΕΛΛΑ στις κατάλληλες μη παγετόπληκτες περιοχές των Νομών Ημαθίας, Πέλλας και Χαλκιδικής.
2.Κερασιά
Οι ποικιλίες ΤΡΑΓΑΝΑ ΕΔΕΣΣΗΣ, BIGARREAU BURLAT, BIGARREAU STARK, HARDY GIANT, BIGARREAU VAN, LARIAN, VOGUE, καθώς και η όψιμη και μεγαλόκαρπη ποικιλία GERMERSDORFER με τους κατάλληλους επικονιαστές στις κατάλληλες περιοχές της χώρας κατά την κρίση των αρμόδιων Δ/νσεων Γεωργίας.
Σε περιοχές όπου κατά την περίοδο της ανθοφορίας επικρατούν ιδιάζουσες καιρικές συνθήκες (πνοή ανέμων, βροχοπτώσεις, χαμηλές θερμοκρασίες κλπ.) προτείνεται η χρησιμοποίηση της αυτογόνιμης ποικιλίας STELLA.
Ειδικά στην περιφέρεια Θράκης προωθείται η ποικιλία ΤΡΑΓΑΝΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ, στον Ν. Μαγνησίας η ποικιλία ΤΡΑΓΑΝΑ ΒΟΛΟΥ, στον Ν. Σερρών η ποικιλία ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ και στα ορεινά ΄Εδεσσας και Νάουσας η ποικιλία ΜΠΑΚΙΡΤΖΕΙΚΑ.
3.Δαμασκηνιά
Απαραίτητη προϋπόθεση η χρήση υγιούς φυτωριακού υλικού απαλλαγμένου από ιώσεις και ιδιαίτερα της “SHARKA” και επιπλέον για τις Ιαπωνικού τύπου δαμασκηνιές και από τα μυκοπλάσματα.
α) Επιτραπέζια:
· Οι Ευρωπαϊκές ποικιλίες PRESIDENT & STANLEY που αλληλοεπικο-νιάζονται και είναι σχετικά ανθεκτικές στην ίωση “SHARKA” στις κατάλληλες περιοχές σε όλη τη χώρα.
· Οι Ιαπωνικές ποικιλίες όλες σχεδόν είναι αυτόστειρες, γι’ αυτό πρέπει να συνοδεύονται από τον επικονιαστή τους. Επιπλέον επειδή ανθίζουν από τις αρχές Μαρτίου, πρέπει να αποφεύγεται η φύτευση όπου έχουμε όψιμους ανοιξιάτικους παγετούς.
· Οι ποικιλίες SANTA ROSA & LATE SANTA ROSA με επικονιαστή την ELEPHANT HEART στις πρώιμες περιοχές των Νομών Μαγνησίας και Εύβοιας.
Οι ποικιλίες:
· CALITA με επικονιαστή την SANTA ROSA ή την LARODA
· LARODA “ “ “ SANTA ROSA
· BLACK STAR “ “ “ SANTA ROSA & BLACK GOLD
· BLACK GOLD “ “ “ ANGELENO, BLACK DIAMOND
BLACK GOLD
· BLACK DIAMOND με επικονιαστή την ANGELENO, BLACK GOLD,
FRIAR
· FRIAR “ “ “ SANTA ROSA, LARODA
· BLACK AMBER “ “ “ SANTA ROSA, FRIAR
· ANGELENO “ “ “ BLACK GOLD, SIMCA
στις κατάλληλες περιοχές της Χώρας σύμφωνα με τις οδηγίες των κατά τόπους Δ/νσεων Γεωργίας.
β) Αποξηραινόμενα:
Η ποικιλία ΣΚΟΠΕΛΟΥ (AGEN) ή PRUNE D’ ENTE 707 με επικονιαστή την ποικιλία STANLEY στις κατάλληλες περιοχές της χώρας.
4.Ροδακινιά
α) Επιτραπέζια ροδάκινα
Προωθούνται οι ποικιλίες EARLY MAY CREST, EARLY CREST, MAY CREST, SPRING CREST και SPRING BELL καθώς και οι ποικιλίες JUNE GOLD, MARAVILHA, FLORDA KING, που έχουν λιγότερες απαιτήσεις σε χαμηλές θερμοκρασίες στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη.
Ειδικά στην Ρόδο προωθείται η πολύ όψιμη ποικιλία FLAMINIA, με επικονιαστές τις ποικιλίες ROUBIDOUX και FAYETTE.
β) Νεκταρίνια
Προωθούνται οι πρώϊμες ποικιλίες ANDRIANA, RITA STAR, SILVER KING, SPRING RED, BIG TOP και οι μεσοπρώϊμες ποικιλίες VENUS, FANTASIA και
TASTY FREE στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη.
Στην υπόλοιπη χώρα η καλλιέργεια προωθείται μόνο στις περιοχές που παράγεται προϊόν το οποίο έχει εγκριθεί ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ στα πλαίσια του Καν. (ΕΚ) 2081/92
Ε. ΑΚΡΟΔΡΥΑ
1.Φιστικιά
Η ποικιλία Αιγίνης σε κατάλληλες τοποθεσίες των περιοχών Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Χαλκιδικής, παραλιακή ζώνη Νομών Θεσσαλονίκης, Σερρών, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου, στα νησιά Ιονίου και Αιγαίου Πελάγους και στους Νομούς Ευβοίας & Πιερίας.
2.Καρυδιά
Βασικά οι ποικιλίες:
· GUSTINE (πλαγιόκαρπη, πρώιμης βλάστησης) με επικονιαστή είτε την AMIGO είτε την PEDRO.
· VINA (πλαγιόκαρπη, κανονικής εποχής βλάστησης) με τους ίδιους, ως ανωτέρω επικονιαστές.
· CHANDLER (πλαγιόκαρπη, κανονικής βλάστησης) με πρώτο επικονιαστή την FRANQUETTE και δεύτερο ταυτόχρονα την RONDE DE MONTIGNAC ή την MEYLANNAISE.
· HARTLEY (με πολύ μικρή πλαγιοκαρπία, κανονικής εποχής βλάστησης) με επικονιαστή την FRANQUETTE.
· FRANQUETTE (ακρόκαρπη, όψιμη για ορεινές περιοχές) και με επικονιαστές είτε την RONDE DE MONTIGNAC ή την MEYLANNAISE.
Ποσοστό επικονιαστών στη βασική ποικιλία 6%.
Δευτερευόντως κάθε άλλη ποικιλία η οποία αποδεδειγμένα κρίνεται από την αρμόδια Δ/νση Γεωργίας κατάλληλη για μια δεδομένη περιοχή.
3.Καστανιά
Κάθε ποικιλία, η οποία κρίνεται από την αρμόδια Δ/νση Γεωργίας, σαν κατάλληλη για τις τοπικές συνθήκες κάθε περιοχής, η οποία (τελευταία) δεν παρουσιάζει σοβαρό πρόβλημα προσβολής από τον μύκητα ENDOTHIA PARASITICA.
ΣΤ. ΕΛΗΑ
Επεκτείνονται νέες φυτεύσεις ελαιοδένδρων επί εκτάσεως 35.000 στρεμμάτων στις ζώνες ελαιοκαλλιέργειας όλων των Νομών της Χώρας (πλην Γρεβενών, Καστοριάς και Φλώρινας), σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις της 342155/16.03.2000 εγκυκλίου της Δ/νσης ΠΑΠ Δενδροκηπευτικής του Υπουργείου Γεωργίας η οποία έχει κοινοποιηθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών και των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων.
Ζ.ΛΟΙΠΑ ΔΕΝΔΡΩΔΗ
1. Συκιά
· Παραγωγή Ξηρών σύκων:
α) Η ποικιλία Καλαματιανή στις κατάλληλες περιοχές των Ν. Μεσσηνίας, Λακωνίας και Αρκαδίας.
β) Οι ποικιλίες Κύμης και Καλαματιανή στις κατάλληλες περιοχές του Νομού Ευβοίας.
· Παραγωγή Νωπών σύκων:
α) Η ποικιλία “Βασιλικά” και “Μαύρα Μαρκοπούλου” στα Μεσόγεια Αττικής.
β) Οι ποικιλίες, οι οποίες περιλαμβάνονται στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών και κρίνονται από τις αρμόδιες Δ/νσεις Γεωργίας ότι προσαρμόζονται στις τοπικές συνθήκες της περιοχής.
2. Xαρουπιά
Η καλλιέργεια προωθείται σε περιοχές οι οποίες κρίνονται κατάλληλες από τις αρμόδιες Δ/νσεις Γεωργίας των Ν.Α. Αργολίδας, Αρκαδίας, Μεσσηνίας, Λακωνίας, Χίου, Δωδεκανήσου και ολόκληρης της Νήσου Κρήτης.
3.Κυδωνιά
Στους Νομούς Ημαθίας, Πέλλας, Χαλκιδικής, Μαγνησίας, Λάρισας και Αρκαδίας, με κάθε ποικιλία που δοκιμάσθηκε στις τοπικές συνθήκες και κρίνεται κατάλληλη από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ή που προτείνεται από το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων – Νάουσα.
4. Ροδιά
Στους Νομούς Αργολίδας και Χαλκιδικής με κάθε ποικιλία που δοκιμάσθηκε στις τοπικές συνθήκες και κρίνεται κατάλληλη από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ή που προτείνεται από το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων – Νάουσα.
5.Λωτός
Στις κατάλληλες περιοχές του Νομού Ευβοίας με κάθε ποικιλία που δοκιμάσθηκε στις τοπικές συνθήκες και κρίνεται κατάλληλη από την αρμόδια υπηρεσία της Ν.Αυτοδιοίκησης ή που προτείνεται από το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων – Νάουσα. Συνιστώνται ιδιαιτέρως οι Ιαπωνικές ποικιλίες οι οποίες στερούνται στοιφότητας του καρπού (non-astrigent)
6.Τζιτζιφιά
Στις κατάλληλες περιοχές των Νομών Ημαθίας, Πέλλας, Πιερίας με ποικιλίες οι οποίες συνιστώνται από το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων - Νάουσα
7.Βατόμουρα - Σμέουρα - Μύρτιλλα
Οι ποικιλίες των ειδών IDAEUS OCCIDENTALIS & URSINUS FRUTI-COSUS & VACCINIUM CORYMBOSUM καθώς και οι υβριδιακές μορφές τους, στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας.
Οι Δ/νσεις Γεωργίας των Ν.Α. θα αποφασίσουν με βάση την καταλληλότητα των εδαφοκλιματικών συνθηκών και τα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα των περιοχών και μόνο εφόσον κρίνουν ότι υφίστανται οι προϋποθέσεις για την παραγωγή και την αξιοποίηση των προϊόντων τους.
ΙΙ. ΑΜΠΕΛΟΕΙΔΗ
Στα αμπελοειδή προωθούνται οι συνιστώμενες ποικιλίες κατά Νομό, όπως αναφέρονται στο Παράρτημα του Καν. (ΕΟΚ) 3800/81 και τις τροποποιήσεις τους, καθώς επίσης οι επιτρεπόμενες εκείνες οι οποίες συμμετέχουν στη παραγωγή τοπικών οίνων και αναφέρονται συγκεκριμένα στις Υπουργικές Αποφάσεις αναγνώρισης τοπικών οίνων.
Σημειώνουμε ότι επέκταση της καλλιέργειας επιτρέπεται μόνο κατά παρέκκλιση σύμφωνα με τα οριζόμενα στους Κανονισμούς (ΕΚ) και τις αντίστοιχες Υπουργικές Αποφάσεις.
ΙΙΙ. ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ
Προωθούμενα είδη και ποικιλίες αυτών.
1.Τομάτα υπό κάλυψη
Ποικιλίες και υβρίδια κατάλληλα για την εσωτερική και εξωτερική αγορά. Εξ’αυτών ιδιαίτερα προτιμούνται τα παρακάτω υβρίδια και ποικιλίες CORTINA, ERNESTO, NAFSICA, IRON, INDALO. BIZON-F1-1255, JAMBO-F1, MANTHOS, NOA, κλπ.
2.Αγγούρια υπό κάλυψη
Οι βελτιωμένες ποικιλίες και κυρίως εκλεκτά υβρίδια που έχουν δοκιμασθεί και αποδεδειγμένα ευδοκιμούν στις ελληνικές συνθήκες και ιδιαίτερα τα CADOR, VENUS, VIGINIA 722, SABDRA, BAMBINA, κλπ.
3.Λοιπά κηπευτικά υπό κάλυψη
Οι βελτιωμένες γενικά ποικιλίες υβρίδια μελιτζάνας, πιπεριάς, πεπονοειδών, φασολάκια και κολοκυθιών.
4.Φράουλα υπό κάλυψη
Προωθούνται οι ποικιλίες USO GRANDE, DOUGLAS, κλπ.
5.Τομάτα ύπαιθρο
Προωθούνται οι ίδιες ποικιλίες που αναφέρονται στην καλλιέργεια τομάτας υπό κάλυψη και οι ποικιλίες ERATO F1, CORBI F1, GALLI, κλπ., εφόσον εφαρμόζεται ειδική καλλιεργητική τεχνική με στόχο την πρωίμηση ή οψιμηση της παραγωγής.
6.Σπαράγγια στην ύπαιθρο
Οι γνωστές ποικιλίες και υβρίδια στις προσφερόμενες για το σκοπό αυτό αμμώδεις κυρίως περιοχές της χώρας.
7.Φράουλα στην ύπαιθρο
Οι γνωστές ποικιλίες με ιδιαίτερη προτίμηση στις ποικιλίες που αναφέρονται στις καλλιέργειες υπό κάλυψη στις προσφερόμενες περιοχές της χώρας.
8.Λοιπά κηπευτικά στην ύπαιθρο για μεταποίηση
Αγκινάρες, αρακάς, τοματοπιπεριά, πιπεριά, φασολάκι, μπάμια, και αγγουράκι στις προσφερόμενες περιοχές της χώρας.
9.Μανιτάρια
Προωθούνται τα καλλιεργούμενα μανιτάρια των βασιδιομυκήτων των γενών AGARICUS BISPOROUS, AGARICUS BITORQUIS, PLEUROTUS SP. κλπ., σε όλες τις περιοχές της χώρας και μετά από σύμφωνη γνώμη της Τοπικής Δ/νσης Γεωργίας, σχετικά με την καταλληλότητα του φορέα και της τοποθεσίας που θα γίνει η καλλιέργεια.
10.Γενικά
Για όλα τα κηπευτικά, εκτός της πατάτας, προωθούνται οι εκλεκτές ποικιλίες και υβρίδια στα οποία εφαρμόζεται καλλιεργητική τεχνική με στόχο την πρωίμηση ή οψίμηση της παραγωγής.
Όσον αφορά τις ποικιλίες και υβρίδια προτιμούνται όσα παραπάνω αναφέραμε χωρίς να αποκλείονται λόγω του μεγάλου αριθμού των και άλλες ποικιλίες και υβρίδια , που θα υποδεικνύει η Δ/νση Γεωργίας, εφόσον έχει αποδειχθεί η ευδοκίμησή των στις τοπικές συνθήκες και εφόσον ανταποκρίνονται στον επιδιωκόμενο σκοπό.
IV. ΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΕΙΔΗ
Α. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΥΠΟ ΚΑΛΥΨΗ
α) Κομμένα λουλούδια
Γαρύφαλλα, τριαντάφυλλα, χρυσάνθεμα, ζέρμπερες, στρελίζιες, ορχιδέες, βολβοειδή κλπ.
β) Κομμένα φυλλώματα
΄Όλα τα καλλωπιστικά είδη κομμένων φυλλωμάτων.
γ) Γλαστρικά
Γαρδένια, αζαλέα, ορτανσία, κυκλάμινο, φυτά φυλλώματος κλπ.
δ) Πολλαπλασιαστικό υλικό
Β. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΟ ΥΠΑΙΘΡΟ
Σε τοποθεσίες με ήπιες κλιματολογικές συνθήκες (κατά την εποχή της καλλιέργειας), για την παραγωγή από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο.
α) Κομμένα λουλούδια
Γαρύφαλλα, βολβοειδή κλπ.
β) Κομμένα φυλλώματα
Όλα τα καλλωπιστικά είδη κομμένων φυλλωμάτων.
γ) Γλαστρικά
Γαρδένια, Καμέλια κλπ.
δ) Φυτά κηποτεχνίας
Όλα τα κατάλληλα είδη για το περιβάλλον της χώρας μας.
V. ΛΟΙΠΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1.Για όλες τις καλλιέργειες υπό κάλυψη προωθούνται:
α) η εγκατάσταση νέων θερμοκηπίων με τον εξοπλισμό τους.
β) ο εξοπλισμός και ο εκσυγχρονισμός των υπαρχόντων και νέων θερμο-κηπίων με τα απαιτούμενα συστήματα, υλικά, μηχανήματα και εγκαταστάσεις, όπως υποστράγγιση, μετάπλαση εδάφους, αδρανή υλικά καλλιέργειας, συστήματα άρδευσης πάσης φύσεως, μηχανήματα και συστήματα για την φυτοπροστασία, συστήματα αφαλάτωσης νερού και άλλα, και σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές του Υπουργείου Γεωργίας.
γ) τα συστήματα εκμετάλλευσης θερμικών απωλειών με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος.
2.Για την καλλιέργεια του σπαραγγιού, προωθείται η εγκατάσταση της φυτείας:
· πολλαπλασιαστικό υλικό
· έγγειες βελτιώσεις
· σύστημα άρδευσης
· μηχανήματα - εργαλεία κλπ. που χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια του σπαραγγιού
· σύστημα άρδευσης για πρωίμιση της παραγωγής.
3.Για τις καλλιέργειες μανιταριών προωθείται η εγκατάσταση, εκσυγχρονισμός και λειτουργία μονάδων παραγωγής μανιταριών οικογενειακής μορφής, υπό την προϋπόθεση ότι η ενδιαφερόμενη Γεωργική εκμετάλλευση, θα έχει εξασφαλίσει με σύμβαση την προμήθεια του υποστρώματος καλλιέργειας από σύγχρονη μονάδα παραγωγής υποστρώματος.
4.Για την καλλιέργεια της ανοιξιάτικης πατάτας προωθείται η εγκατάσταση αντιπα-γετικής προστασίας στις πρώιμες περιοχές της χώρας.
5.Προωθούνται επίσης οι εγκαταστάσεις θερμοκηπίων - ριζωτηρίων για κηπευτικά, ανθοκομικά και δενδροκομικά είδη.
6.Για τις καλλιέργειες πεπόνι, καρπούζι, σπαράγγι, φασολάκια, μελιτζάνα, πιπεριά, σαλάτες, μαρούλια, κολοκυθάκια και φράουλα προωθείται η εγκατάσταση υψηλών τολ. (μονόρικτα ή πολύρικτα) μη θερμαινόμενων, στις ευνοϊκού μικροκλίματος ζώνες, των περιοχών Κρήτης, Νησιών Νοτίου Αιγαίου, Πελοποννήσου και περιοχή Τροιζηνίας Νομαρχία Πειραιώς, με τους παρακάτω όρους:
α) Για τα μονόρικτα τολ το άνοιγμα (πλάτος στη βάση) θα κυμαίνεται από 4,5 έως 5,0 μέτρα, το ύψος από 1,8 μέτρα έως 2,2 μέτρα και το μήκος δεν θα υπερβαίνει τα 40,0 μέτρα.
β) Για τα πολύρικτα οι διαστάσεις κάθε κατασκευαστικής μονάδας (τολ) θα είναι ίδιες με του μονόρικτου τολ και το τελικό μέγεθος του πολύρικτου τολ δεν θα ξεπερνά τα 4,0 στρ.
γ) Σε περίπτωση διαδοχικών εγκαταστάσεων η πλευρική απόσταση μεταξύ των τολ, θα είναι τουλάχιστον 3,0 μέτρα, είτε πρόκειται για μονόρικτα ή πολύρικτα τολ και η μετωπική απόσταση μεταξύ αυτών τουλάχιστον 20,0 μέτρα, ακάλυπτης έκτασης.
δ) Για κάθε γεωργική εκμετάλλευση ή έκταση ενιαία ή μη με εγκαταστάσεις υψηλών τολ, που μπορεί να ενταχθεί στα σχέδια βελτίωσης και να επιδοτηθεί, δεν μπορεί να ξεπερνά τα 10,0 στρέμματα για το καρπούζι και τα 20,0 στρέμματα για τα υπόλοιπα κηπευτικά, για κάθε καλλιέργεια ή για περισσότερες εξ’ αυτών συνολικά.
Οι κ.κ. Προϊστάμενοι των Γενικών Δ/νσεων Περιφέρειας παρακαλούνται όπως υποβάλλουν μέσα σ’ ένα μήνα από την λήψη της παρούσης στη Δ/νση ΠΑΠ Δενδροκηπευτικής, τις αποφάσεις καθορισμού ζωνών προωθήσεως δενδροκηπευτικών καλλιεργειών στους Νομούς δικαιοδοσίας των, για το έτος 2000. Στις περιπτώσεις στις οποίες δεν έχουν συσταθεί οι σχετικές Δ/νσεις Περιφέρειας ακόμη, τότε οι παραπάνω αποφάσεις θα αποστέλλονται από τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις - τέως Δ/νσεις Γεωργίας.
Με εντολή Υφυπουργού
Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΝΙΚ.ΨΑΡΡΟΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ
Ι. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
1.Δ/νση ΠΑΠ-Δενδροκηπευτικής
Τμήματα Α’, Β΄,Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄.
2.Δ/νση Προγραμματισμού και Γεωργικών Διαρθρώσεων
3.Δ/νση Εισροών Φυτικής Παραγωγής
4.Δ/νση ΄Ερευνας
5.Δ/νση Αγροτικών Συνεταιρισμών και Ομαδικών Δραστηριοτήτων
6.Δ/νση Αξιοποίησης Εγγειοβελτιωτικών ΄Εργων
7.Δ/νση Εφαρμογών
8.Δ/νση Οικιακής Οικονομίας
9.Περιφερειακές Δ/νσεις Γεωργικής Ανάπτυξης - ΄Εδρες τους
10.Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, τέως Δ/νσεις Γεωργίας Κράτους - ΄Εδρες τους
11.Ινστιτούτο Υποτροπικών και Ελιάς - ΑΓΡΟΚΗΠΙΟ 73100 - ΧΑΝΙΑ
12.Ινστιτούτο Οπωροκηπευτικών και Ελιάς - Λακωνικής 85 - ΚΑΛΑΜΑΤΑ
13.Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων – ΝΑΟΥΣΑ
14.Ινστιτούτο Ελιάς –ΚΕΡΚΥΡΑ
15.Σταθμοί Γεωργικής Έρευνας
ΑΡΤΑ, ΒΑΡΗΣ ΡΟΔΟΥ, ΓΟΡΤΥΝΑ ΜΕΣΣΑΡΑΣ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ, ΒΑΡΔΑΤΩΝ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ
16.Δενδροκομικοί Σταθμοί - ΄Έδρες τους
17.Κρατικά κτήματα - ΄Εδρες τους
18.Α.Τ.Ε.
α) Δ/νση Φυτικής Παραγωγής
β) Δ/νση Αγροτικής Πίστης
19.ΠΑΣΕΓΕΣ
20.Γραφείο Τύπου & Δημοσίων Σχέσεων – ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ
21.ΕΘΙΑΓΕ
Αιγιαλείνη 19 & Χαλεπά
151 25 ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ
ΙΙ. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
1.Γραφείο κ. Υπουργού Γεωργίας
2.Γραφείο Υφυπουργού κ. Κ. Βρεττού
3.Γραφείο Γεν. Γραμματέα κ. Λ. Λαμπρόπουλου
4.Γραφείο Γεν. Διευθυντή Φυτικής Παραγωγής